Dobór właściwych zabezpieczeń przepięciowych to klucz do bezpieczeństwa i trwałości instalacji fotowoltaicznej. Nawet najlepszy falownik czy panele nie są odporne na skutki przepięć powstałych wskutek wyładowań atmosferycznych lub zjawisk łączeniowych.
Dlatego oprócz samych ochronników równie ważne jest ich prawidłowe uziemienie – zarówno rodzaj, jak i przekrój przewodów ma tu znaczenie.
Kiedy stosujemy ochronniki typu T2
Ograniczniki T2 (typ 2) montujemy w instalacjach bez ryzyka bezpośredniego uderzenia pioruna, czyli:
- budynek nie ma instalacji odgromowej (LPS),
- dach wykonany jest z materiału nieprzewodzącego (np. dachówka ceramiczna, papa, gont, łupek),
- konstrukcja PV nie jest połączona z uziemieniem odgromowym.
W takim przypadku ochrona T2 zabezpiecza przed przepięciami pośrednimi i indukowanymi, które mogą wystąpić przy uderzeniu pioruna w pobliżu budynku lub w sieć elektroenergetyczną.
Kiedy stosujemy ochronniki typu T1+T2
Ograniczniki T1+T2 są wymagane tam, gdzie istnieje ryzyko bezpośredniego wyładowania piorunowego – czyli:
- obiekt posiada instalację odgromową,
- konstrukcja PV jest metalicznie połączona z LPS lub uziemieniem,
- dach jest metalowy (blacha trapezowa, blachodachówka) i tworzy połączenie z konstrukcją PV,
- przewody DC przebiegają bliżej niż 0,5 m od elementów odgromowych.
T1+T2 chroni przed skutkami bezpośrednich i pośrednich wyładowań, dlatego stosuje się go zarówno po stronie DC, jak i AC.
Zasada praktyczna:
Jeśli na dachu zastosowano ochronnik T1+T2, to w rozdzielnicy AC również powinien być zamontowany T1+T2, aby zachować koordynację zabezpieczeń po obu stronach falownika.
Powtarzanie ochronników przy długich stringach
Jeżeli odległość między modułami PV a falownikiem przekracza 10 m, ochronniki przepięć DC należy powtórzyć na początku i końcu stringa:
- jeden zestaw przy panelach (w skrzynce stringowej PV),
- drugi przy falowniku.
W ten sposób energia przepięcia jest skutecznie rozpraszana, a przewody DC i urządzenia są chronione po całej długości trasy.
Dobór przekroju przewodów uziemiających – 6 mm² czy 16 mm²?
Skuteczność ograniczników przepięć zależy nie tylko od ich typu, ale też od prawidłowego uziemienia. Zbyt cienki przewód uziemiający może nie odprowadzić energii udaru, a zbyt długi lub źle poprowadzony – zwiększy impedancję toru ochronnego.
Linka 6 mm² Cu
Stosowana w instalacjach bez LPS (instalacji odgromowej), czyli tam, gdzie:
- ryzyko bezpośredniego wyładowania jest niskie,
- stosowane są ochronniki typu T2,
- przewody uziemiające mają krótkie odcinki (do kilku metrów),
- łączy się konstrukcję PV z lokalnym uziomem lub główną szyną wyrównawczą PE.
Przykład: instalacja na domu jednorodzinnym z dachem z dachówki, bez odgromówki – linka Cu 6 mm² jest wystarczająca.
Linka 16 mm² Cu
Stosowana w instalacjach z instalacją odgromową (LPS) lub tam, gdzie:
- konstrukcja PV jest połączona z elementami odgromowymi,
- stosowane są ochronniki typu T1 lub T1+T2,
- budynek ma metalowy dach lub stalową konstrukcję,
- istnieje możliwość przepływu części prądu piorunowego.
Przykład: hala z dachem z blachy trapezowej i systemem odgromowym – linka Cu 16 mm² jako połączenie konstrukcji PV z uziomem jest obowiązkowa.
Dobre praktyki uziemiania
- Przewody uziemiające prowadź najkrótszą i najprostszą drogą, unikając pętli i ostrych łuków.
- Połączenia wykonuj trwale i odporne na korozję – najlepiej zaciskami nierdzewnymi lub lutospawanymi.
- Upewnij się, że uziemienie DC, AC i konstrukcji PV są ze sobą wspólnie połączone i mają wspólny punkt odniesienia potencjałów (Główna Szyna Uziemiająca – GSU).
Podsumowanie
| Element | Typ budynku / dachu | Zalecane SPD | Przekrój uziemienia |
|---|---|---|---|
| Dom jednorodzinny bez LPS, dach z dachówki/papy/gontu | Nieprzewodzący dach | T2 (DC i AC) | 6 mm² Cu |
| Budynek z instalacją odgromową lub dachem metalowym | Przewodzący dach / LPS | T1+T2 (DC i AC) | 16 mm² Cu |
| Odległość moduły–falownik > 10 m | Długi string | Powtórzone SPD DC | Jak wyżej (wg LPS) |
Podsumowując:
Ochrona przepięciowa instalacji PV działa skutecznie tylko wtedy, gdy jest kompleksowa, skoordynowana i poprawnie uziemiona.
W ofercie 7SUN.eu znajdziesz kompletne zestawy zabezpieczeń AC/DC (T2 i T1+T2), skrzynki przyłączeniowe PV z gotowym uziemieniem oraz przewody Cu 6 mm² i 16 mm², zgodne z normami PN-HD 60364-7-712 i EN 61643-32.
